مرور چند حادثه تلخ سقوط آسانسورهای غیراستاندارد 

1395، دانشگاه شریف، 13:40 ظهر

روز دوشنبه 12 مهر است. جلسه کاری و ناهار جمعی از استادان و کارکنان دانشگاه شریف به پایان رسیده؛ وارد آسانسور غذاخوری دانشگاه صنعتی شریف می‌شوند که ناگهان….

دانشگاه شریف در مهر 95 با حادثه‌ای غافلگیر می‌شود…

دانشگاه شریف، که همتای دانشگاه‌هایی مانند MIT در دنیا محسوب می‌شود، شاهد یک تجربه دوساعته وحشتناک است. صداهای فریاد دانشجوها و کارکنان وحشت‌زده به گوش می‌رسد: سقوط کرد… سقوط کرد… گیر کردند…

آسانسور به طبقه منفی 2 سقوط کرده!

امدادرسانان وارد صحنه حادثه می‌شوند. معلوم نیست حادثه‌دیدگان چه وضعیتی دارند؛ امدادرسانان نمی‌توانند در را باز کنند؛ مجبورند که کابین و دیواره را سوراخ کنند.

خروج حادثه‌دیدگان از کابین‌های آسانسور 2 ساعت زمان می‌برد.

استادان دانشگاه شریف، مجروح و خونین، از داخل کابین فقط صداهای نامفهومی می‌شنوند. تاریکی مطلق است؛ نفس کشیدن دشوار است. فکر نجات یافتن دشوار به‌نظر می‌رسد. نیم ساعت… یک ساعت… دو ساعت…. بلاخره موفق می‌شوند که بخش‌هایی از کابین را ببرند و مصدومان را خارج کنند.

خوشبختانه این شش استاد جان سالم به‌در می‌برند. اما شدت آسیب‌ها جدی‌ست؛ به بیمارستان منتقل می‌شوند.

حادثه چگونه اتفاق افتاد؟

به گفتة تجربه‌کنندگان این حادثه –که از اساتید بنام دانشگاه صنعتی شریف هستند- به محض بسته شدن در، ناگهان اتاقک به‌شدت تکان خورد. وحشت‌زده و درمانده، این استادان تلاش کردند که در را باز کنند. شاید چند ثانیه بیشتر طول نکشید که اتاقک تکان‌‌های هولناکی خورد و به طبقة منفی 2 سقوط کرد!

شاید تصور تحمل چنین تجربة هولناکی برای ما ممکن نباشد. اما 2 ساعت زمان برد تا امدادگران بتوانند با بریدن بخش‌هایی از سقف و دیواره آسانسور مصدومان را خارج کنند. مصدومان که اکثراً آسیب‌های بسیار جدی‌ای برده بودند، به بیمارستان امام خمینی منتقل شدند و حال برخی بسیار وخیم بود و نهایتاً برای جراحی‌های بیشتر به بیمارستان‌های فوق‌تخصصی فرستاده شدند.

گفته شده که این آسانسور بارها و بارها خراب شده بود و به‌دلیل فرسودگی، هنگام حادثه، ترمز ایمنی و کابل اضطراری عمل نکرده بود.

1397، برج نرگس چیتگر، ساعت 21:20  

امروز سه‌شنبه روز سیزدهم شهریور است. حسین، مهندس عمرانی که یک سال است به ایران آماده، برای سرکشی به ملکش، به یک برج در چیتگر می‌رود. این ملک متعلق به تعاونی بوده و توسط این مهندس جوان خریداری شده است. اکنون او با یک کابینت‌ساز به دیدن ملکش می‌رود. کابینت‌ها را از آسانسور خالی می‌کنند…

کار ساختمان درحال اتمام است و از آسانسور آن برای حمل و نقل استفاده می‌شود. 

کار تمام شده و اکنون این‌دو، به‌همراه چهار کارگر ساختمان، با آسانسور پایین می‌روند. البته آسانسوری در کار نیست؛ هرچند که دو خانواده به این برج اثاث‌کشی کرده‌اند، اما هنوز در محفظه آسانسور، یک بالابر ساختمانی قرار دارد که برای استفاده از کارگران و حمل مصالح به‌کار می‌رود. ساختمان هنوز خالی از سکنه است.

بالابر از طبقه 13 به طبقه منفی 4 سقوط می‌کند…

متاسفانه در اثر سقوط و فروریختن دیواره چاهک آسانسور هر 6 نفر جان خود را ازدست می‌دهند.

ایمن نبودن بالابر در محفظه آسانسور دلیل این حادثه بوده است.

دراثر سقوط آسانسور از طبقه 13 به منفی چهار، کابین آسانسور به‌شدت آسیب می‌بیند.

21 آبان 1397 مسکن مهر فرهنگیان، خرم‌آباد  

امروز 22 آبان است. خبرگزاری‌های امروز از حادثه دل‌خراشی خبر می‌دهند: سقوط آسانسور مسکن مهر فرهنگیان خرم‌آباد در منطقه کمالوند و کشته شدن یک دختر جوان 28 ساله.

مسئولان همچنان در پی یافتن علت حادثه هستند. مدیرکل استاندارد لرستان اذعان می‌دارد که درصد زیادی از آسانسورهای مسکن مهر استاندارد نیستند و با اینکه هشدارهای زیادی در این‌باره داده شده اما بی‌فایده بوده است. ایشان بیان کردند که

«آسانسور مسکن مهر فرهنگیان کمالوند سال 94 تاییدیه استاندارد گرفته که این تاییدیه برای یک سال بوده است و هیچگونه اقدامی در این رابطه انجام نشده است. این آسانسور قرارداد تامین و نگهداری ندارد.»

استاندارد یک‌ساله این آسانسور مسکن مهر به‌پایان رسیده بود؛ ظاهرا اقدامی برای استانداردسازی مجدد آسانسور صورت نگرفته.

17 مرداد 1397، ساعت 18:53، میدان الغدیر یافت‌آباد 

به سامانه 125 حادثه‌ دلخراشی گزارش شده: یک کابین آسانسور در یک ساختمان نوساز هفت‌طبقه در یافت‌آباد سقوط کرده و یک پسر جوان در آن بوده است.

آتش‌نشانان ایستگاه 125 بلافاصله خود را به محل حادثه می‌رسانند. آتش‌نشان‌ها بی‌درنگ، پس از ایمن‌سازی محل با قطع سیستم آسانسور، مصدوم را به امدادگران اورژانس تحویل می‌دهند.

به تایید امدادگران اورژانس مشخص می‌شود که حادثه‌دیده در همان لحظات اولیه حادثه جان باخته است…

علت وقوع این حادثه و مرگ این جوان «بی‌احتیاطی در نصب و راه‌اندازی آسانسور در ساختمان نوساز و به‌کارگیری آسانسور غیراستانداد در برای جا‌به‌جایی مصالح و نفرات به طبقات بالا» تشخیص داده شده است.

علی‌رغم تلاش‌های امدادگران، این پسر جوان جان خود را ازدست می‌دهد.

این حوادث چه درس‌هایی برای ما دارد؟ 

خوب است آماری را که در سال 88 درخصوص حوادث مربوط‌به آسانسور داشته‌ایم بررسی کنیم:

مشاهده می‌شود که از سال 86 تا 87 تعداد حوادث و کشته‌شدگان دوبرابر شده است.

می‌توانیم علل سقوط آسانسور را خلاصه کنیم:

• استاندارد نبودن روال نصب و راه‌اندازی آسانسور
• پیگیری نکردن استانداردسازی بعد از دریافت استاندارد اولیه
• توجه نکردن به ایمن‌سازی آسانسورها و بالابرها حین ساخت‌وساز ساختمان‌ها
• نبود قراردادهای سرویس و نگهداری آسانسور برای سرویس دوره‌ای (ماهانه) آسانسور
• رعایت نکردن نکات ایمنی توسط استفاده‌کنندگان آسانسور (به‌طور مثال، حمل بار غیرمجاز)

قانون به ما می‌گوید که برای دریافت پایان‌کار یک ساختمان نیاز است که ساختمان استاندارد اولیه دریافت کند؛ اما گرفتن استاندارد اولیه به‌معنای بی‌نیازی آسانسور به استانداردسازی ادواری نیست.

مقالات زیر را درخصوص استانداردهای آسانسور مطالعه کنید: (به‌زودی)

انواع استاندارد آسانسور و نحوه اخذ آنها

حوادث آسانسور، گریبانگیر مدیران ساختمان

همه‌چیز درباره استانداردسازی آسانسور