آسانسورها تنها وسایلی برای حمل و نقل عمودی یا افقی ما نیستند. آسانسورها گاهی بخشی از دکوراسیون محیط اطراف ما می‌شوند. به‌طور مثال یک پاساژ یا مجتمع شیک را درنظر بگیرید، یا حتی یک خانه دوبلکس. در چنین مکان‌هایی آسانسور بخشی از طراحی داخلی محسوب می‌شود. حال فرض کنید که یکی از این مکان‌ها نمای شیشه‌ای و براقی داشته باشد. داشتن یک کابین شیشه‌ای لوکس حقیقتاً زیبا به نظر می‌رسد.
نگران نشوید، منظورمان یک کابین شیشه‌ای شکننده و غیرقابل اعتماد نیست؛ از آسانسورهای پاناروما صحبت می‌کنیم.
در این مقاله سعی کردیم هرچه را لازم است که درباره آسانسور پانورما بدانی را ارائه دهیم. آنچه در این مقاله می‌خوانید:
معنای پاناروما در لغت
پاناروما یا سراسرنما در لغت به هر دورنمای سراسری از یک فضا می‌گویند. عکاسی سراسرنما در قرن 19 میلادی اختراع شد. در آن زمان برای ساخت یک سراسرنما از چسباندن عکس‌ها استفاده می‌کردند. امروزه به هرگونه بازنمایی یک منظره با زاویه‌ای باز چه در نقاشی، عکاسی یا فیلم‌برداری پاناروما یا سراسرنمایی می‌گویند.
آسانسور پاناروما این نام را به دلیل نمای شیشه‌ای‌اش و قادر ساختن مسافران به دیدن منظره سراسری از منطقه پیش رویشان اتخاذ کرده است.
آسانسورهای پاناروما چگونه شکل گرفتند
وقتی برای اولین بار آسانسور پاناروما مورد استفاده قرار گرفت، کارکرد آن تنها جابه‌جایی افراد و کالاها بین سطوح مختلف یک ساختمان یا زیرزمین و یا مناطق شهری نبود. آسانسور پاناروما از میان صنعت آسانسور قد برافراشت و ببه زودی، ارزشی بیش از یک وسیله نقلیه ایجاد کرد. این آسانسور قابلیت این را دارد که خودش تبدیل به یک جاذبه گردشگری و چه‌بسا یک منبع درآمد شود.
آسانسورهای پاناروما در ابتدا به‌عنوان راهکاری برای اتصال بخش‌های مختلف شهرهایی که جغرافیای پیچیده‌ای داشتند نصب می‌شدند. نمونه‌های زیادی وجود دارد، اما معروف‌ترین آن آسانسور Lisbon Santa Justa است که در حوالی Chiado و از ابتدای قرن بیستم مشغول به کار است. این آسانسور امروزه یک جاذبه توریستی نیز محسوب می‌شود اما در واقع، برای وصل کردن دو ناحیه Lisbon ساخته شده است.
در شهرهای دیگر مثل Salvador De Bahia یا بیلبائو نیز آسانسورهایی وجود دارند که برای اتصال حوالی شهر نصب شده بودند اما امروزه به‌واقع یک جاذبه توریستی محسوب می‌شوند. امروزه در دنیا بیشتر شهرهای بزرگ و مدرن یکی از این وسایل حمل و نقل فوق‌العاده را دارند، وسایلی که می‌توانند مناظر شگفت‌آور شهر را از سکوها یا پنجره‌های شیشه‌ای خود به مسافرانش نشان بدهند. طی قرن بیستم موفقیت این آسانسورها تا حدی وبده که بسیاری از شرکت‌ها و افراد دوست دارند چنین آسانسورهایی را داشته باشند. هدف از نصب این آسانسورها نه‌فقط استفاده از آنها برای حمل و نقل است، بلکه ایجاد تجربه‌ای متفاوت برای کاربران است.
از حیاط‌های داخلی ساختمان‌ها تا مراکز خرید تا مناطق شهری، قرن اخیر شاهد آسانسورهای پانارومایی زیادی بوده است. به نظر می‌رسد که این آسانسورها عصر طلایی خود را می‌گذرانند.
آسانسورهای پاناروما بیشتر کجا کاربرد دارند؟
آسانسورهای پاناروما سه خصوصیت دارند. اول اینکه مثل تمام آسانسورها وسیله‌ای برای حمل‌ونقل هستند. خصوصیت دیگر آنها زیبایی آنهاست به‌طوری که یکی از بهترین کاندیداها برای به‌کارگیری در معماری‌های مدرن هستند. مهم‌ترین ویژگی این آسانسورها این است که به دلیل شیشه‌ای بودنشان امکان مشاهده نمای بیرون را برای مسافران فراهم می‌کند.
با توجه به تمام این ویژگی‌ها پر واضح است که بهترین کاربرد این آسانسورها در مجتمع‌ها، مراکز خرید، مراکز تورسیتی و فضای داخلی ساختمان‌ها و آپارتمان‌های خاص است. اما برای خانه‌های دوبلکس با معماری داخلی مدرن نیز به‌کارگیری این آسانسور شیشه‌ای خالی از لطف نیست. امروزه بسیاری از این خانه‌های مدرن و زیبا برای ارتباط دو طبقه خود از آسانسور پاناروما استفاده می‌کنند.
آیا آسانسور پاناروما خطری ندارد؟
اولین فکری که به ذهن هرکسی می‌رسد این است که آیا این آسانسور امنیت سایر آسانسورها را دارند؟ در صورت شکسته شدن شیشه‌های این آسانسور چه رخ می‌دهد؟ آیا آسیب‌پذیری بیشتری در مواجهه با حوادث آسانسور دارند؟ اگر تا به حال شاهد شکسته شدن شیشه اتوموبیل بوده باشید می‌توانید حس خوبی از جنس شیشه‌های آسانسور پاناروما داشته باشید.
جنس شیشه آسانسور پاناروما از لمینت است. این نوع شیشه طوری ساخته شده که در صورت شکسته شدن پخش نشود. بنابراین نباید نگران باشید. این شیشه معمولاً از استحکام خوبی برخوردار است و به‌سختی شکسته می‌شود. بنابراین حتی اگر شکسته شد مثل شیشه معمولی پرتاپ نمی‌شود. علاوه‌بر استحکام، این شیشه سایش و خش پیدا نمی‌کند و فرسوده و رنگ‌پریده نمی‌شود و شستشوی آن آسان است.
انواع آسانسورهای پاناروما ازلحاظ نوع آسانسور
آسانسورهای پاناروما هم می‌توانند کششی باشند و هم هیدرولیک. بدیهی‌ست که برای ساختمان‌هایی که ارتفاع خیلی بلندی دارند امکان استفاده از آسانسورهای هیدرولیک نیست، چرا که به‌طور معمول آسانسورهای هیدرولیک برای بیش از 5 – 6 طبقه مناسب نیستند.
اما برای خانه‌های دوبلکس، خوبی استفاده از آسانسورهای هیدرولیک این است که تجهیزات آن دیده نمی‌شوند، چون به‌طور معمول آسانسورهای هیدرولیک به فضایی مثل موتورخانه یا اتاقک آسانسور نیاز ندارند. اما زمانی که ارتفاع بیشتر است چاره‌ای جز استفاده از آسانسورهای کششی نیست. در این مواقع، آسانسورهای پانارومایی کششی امروزی طوری طراحی شدند که تجهیزات مکانیکی و الکتریکی حتی‌المقدور دیده نشود.
معمولاً در خانه‌های دوبلکس، حتی در آپارتمان‌های تا پنج طبقه، از آسانسورهای هیدرولیک پاناروما استفاده می‌شود. این آسانسورها قابلیت جابه‌جایی حداقل تا 6 نفر را دارند و از 70 تا 140 سانتی‌متر فضا دارند. حداکثر تا 15 متر می‌توانند جابه‌جا شوند و مصرف انرژی کمتری دارند.
انواع آسانسورهای پانارومایی ازلحاظ شکل کابین
آسانسورهای پاناروما ممکن است به‌صورت مکعبی یا دوار ساخته شوند. آسانسورهای پانارومای گرد نه‌تنها زیبا‌تر هستند بلکه از استحکام بیشتری برخوردار هستند. شاید عنوان پاناروما برای این نوع از آسانسورها برازنده‌تر باشند چرا که به دلیل شکل گردشان امکان مشاهده نمای کاملی را برای مسافران فراهم می‌کنند. البته مهم است که این کابین آسانسور برند معتبری داشته باشد چرا که کابین‌های گرد ساخت پیچیده‌تری از کابین‌های مکعبی دارند. برای امکان تجاری و لوکس کابین‌های گرد حقیقتاً مدرن و زیبا هستند.
هزینه و کاربرد آسانسورهای پاناروما
همان‌طور که گفته شد تفاوت اصلی آسانسورهای پاناروما با آسانسورهای معمولی در کابین شیشه‌ای آنهاست. بنابراین کابین آسانسور پاناروما شاید حدود 30 تا 50 میلیون گران‌تر از آسانسورهای معمولی تمام شود. همین‌طور، کفشک‌های آسانسورهای پاناروما نیز درنهایت 30 تا 50 میلیون تفاوت قیمت با آسانسورهای معمولی دارد. آسانسورهای شیشه‌ای ازلحاظ امنیت تفاوتی با آسانسورهای معمولی ندارند. اما به دلیل متفاوت بودن کابین‌ها و ریل‌های این آسانسورها، سرویس و نگهداری آن گران‌تر از آسانسورهای معمولی است.
با توجه به اینکه درمجموع گران‌تر از آسانسورهای معمولی هستند، دور از انتظار نیست که بیشتر در مجتمع‌های تجاری، پاساژها و خانه‌ها و ویلاهای گران‌قیمت و لوکس کاربرد داشته باشند. نمونه‌ی آسانسورهای پاناروما را می‌توانید در پاساژ کوروش تهران مشاهده کنید.
