پله‌ها بیشتر از آسانسورها آدم می‌کشند؟!

امروزه به دلیل مدرن شدن جوامع و مرتفع شدن ساختمان‌ها، شما در روز چندین بار مجبور به انتخاب بین استفاده از آسانسور و یا راه پله می‌شوید. این تصمیم می‌تواند بر اساس معیارهای متفاوتی گرفته شود، به طور مثال اگر شما تصمیم جدی برای کاهش وزن و تناسب اندام گرفته باشید از هر فرصتی برای ورزش کردن استفاده می‌کنید و با پله‌ها خود را به طبقه مورد نظر می‌رسانید، یکی دیگر از موارد استفاده از راه‌ پله می‌تواند به خاطر نزدیک بودن طبقه مورد نظر باشد، هر چند که برخی افراد برای طی کردن یک طبقه هم از آسانسور استفاده می‌کنند!

مواردی دیگری هم چون ناتوانی جسمی، صرف‌جویی در زمان و… نیز در تصمیم‌گیری افراد بی‌تاثیر نخواهد بود. اما مهم‌ترین عاملی که در انتخاب عموم مردم تاثیر می‌گذارد ایمنی در استفاده از هر یک از این مسیرهاست.

آنچه متخصصان درباره استفاده از پله می‌گویند

به دلایل متعدد، از جمله اضافه وزن، آسیب‌های ناشی از ضربه‌دیدگی، استفاده نادرست از پله، مشکلاتی همچون زانودرد، همراه نامبارک بسیاری از شهروندهای کلان‌شهرها شده است.
متخصصان ارتوپدی توضیحات بسیاری در این باره داده‌اند. به‌طور مثال فرهنگ غنی‌پور، متخصص ارتوپدی معتقد است که بال رفتن از پله می‌تواند به تقویت عضلات کمک کنند. اما استفاده از کفش‌ها مناسب (با پاشنه‌های 2-3 سانت) برای اطمینان از عدم آسیب‌دیدگی ناشی از پله‌ها اهمیت دارد.
ایشان معتقدند که پایین آمدن از پله‌ها می‌تواند اثرات سو بیشتری داشته باشد!

زیاد بودن تعداد پله‌ها (مثلا طبقات چهارم ساختمان) و استفاده زیاد از پله‌ها می‌تواند اثرات بسیاری سوئی بر زانوها داشته باشد.
به گفته این متخصص آرتوپدی، ضعیف بودن زانوها، بالا رفتن و پایین رفتن سریع و بدوناستراحت از پله‌ها و از همه مهم‌تر استاندارد نبودن پله‌ها (ارتفاع 20-30 سانتی‌متر) می‌تواند منجر بهاثرات سوئی مثل آب آوردن زانو، آسیب به کشکک زانو، درد شدید و حتی کمردرد شود.

این مقاله درباره ارتباط پله‌ها و زانودرد را در سایت تبیان مطالعه کنید.

کدام ایمن‌تر است راه پله یا آسانسور؟

جدایی از موضوع اثرات تخریبی پله‌ها بر زانو، در کلان‌شهرهای کشورهای صنعتی، اگر به طور متوسط روزانه 20 بار از هر آسانسور استفاده شود، سالانه 5 میلیارد آسانسور پر از مسافر را جابه‌جا می‌کنند؛ این در حالی است که سالانه حدودا 27 نفر به واسطه آسانسور کشته می‌شوند، که عمدتا این افراد سرویسکاران و یا نصابان آسانسور هستند.

از اعداد و ارقام بالا می‌توان نتیجه گرفت که خطر مرگ در هربار جا به جایی آسانسور 0.00000054 درصد خواهد بود.

درصورتی که سالانه 1600 نفر بر اثر استفاده از راه پله‌ها کشته و یا دچار آسیب و ناتوانی می‌شوند، استفاده از راه پله خطرات زیادی همچون پیچ خوردگی و یا شکستگی پا، شسکتن دست و دیگر اعضا بر اثر افتادن از پله‌ها و در بدترین حالت ضربه مغزی و مرگ افراد دارد.
البته توجه شود که این آمار گاهی به دلیل استاندارد نبودن و عدم سرویس و نگهداری آسانسور افزایش می‌یابد. نمونه‌ای از این آمار را در مقاله زیر بخوانید:

به گزارش پلیس تهران بزرگ برخی افراد زورگیر در ایام تعطیل وارد مجتمع‌های مسکونی شده و در مکان‌های تاریک راه پله کمین می‌کنند، به همین خاطر از افراد خواسته می‌شود که به خصوص در ایام تعطیل از آسانسور استفاده کنند.
دبیر اتحادیه الکترومکانیک آقای سید مهدی طباطبایی در مصاحبه‌ای با شبکه ی خبر به موضوع اشاره کردند و گفتند: استفاده از آسانسور استاندارد بسیار ایمن‌تر از استفاده از راه پله است.

ما در ادامه برای آنکه از هر نظر خیال شما را راحت کنیم، به بررسی مواردی که ایمنی یک آسانسور کششی را تامین می‌کند می‌پردازیم. (آسانسور کششی پرکاربرترین نوع آسانسور است.)

سیم‌بکسل‌ها شما را ایمن نگه می‌دارند

شاید شما هم مثل خیلی از مردم، فکر می‌کنید آسانسور تنها به یک سیم بکسل متصل است و با پاره شدن آن آسانسور سقوط خواهد کرد.

در پاسخ به این فرضیه اشتباه باید گفت که هر آسانسور با توجه به ظرفیت و نوع استفاده از آن، به چهار تا هشت سیم بکسل متصل می‌باشد؛ این در صورتی است که برای جابه‌جایی کابین آسانسور تنها یکی از این سیم‌ها کافی می‌باشد و بقیه سیم‌ها فقط برای بالا بردن ضریب اطمینان آسانسور به کار برده می‌شوند.

هم‌چنین می توان گفت در بیش از 90 درصد موارد سقوط آسانسور، آسیب جدی به سیم‌بکسل وارد نشده و علت سقوط سرخوردن کابل از روی فلکه است. پاره شدن سیم‌های بکسل بسیار نادر است؛ به صورتی که ما تنها توانستیم دو نمونه از این نوع سقوط را پیدا کنیم.

1.  اولین بار در سال 1945 که بر اثر بمب‌گذاری در ساختمان دولت تمام سیم‌های بکسل آسانسور پاره شد. جالب است بدانید که تنها مسافرانی سوار آسانسور بودند از این واقعه وحشتناک جان سالم به در بردند.
2.  بار دوم در سال 2001 که برخورد دو هواپیما با برج‌های دوقلو اتفاق افتاد، در این حادثه برخی از مسافران سوار بر آسانسور جان سالم به در برده و چندین تن دیگر جان خود را از دست دادند.

شما باید از این موضوع نیز آگاه باشید که آسانسورهایی که استاندارد هستند و به طور ماهیانه توسط یک سرویسکار مجاز بازبینی می‌شوند هیچ‌گاه سقوط نخواهند کرد.

با عملکرد درست ترمزها هیچ سقوطی در کار نخواهد بود

اگر سیم‌های بکسل یک آسانسور پاره شود و یا از روی فلکه سر بخورد آسانسور با سرعت زیاد شروع به حرکت به سمت پایین می‌کند که این عمل باعث فعال شدن سنسورهای خطر آسانسور و به کار افتادن ترمزهای پاراشوت می‌شود. این ترمزها که در کف کابین آسانسور قرار گرفته‌اند به محض به کار افتادن بین ریل و کابین ایجاد اصطکاک کرده و باعث متوقف شدن آسانسور می‌شود.

نتیجه‌ این مقاله

استفاده از پله‌ها، خصوصا اگر استاندارد نباشند، می‌تواند اثرات تخریبی بر زانوها بگذارد. متاسفانه بسیاری از پله‌ها استاندارد نیستند، حتی در برخی از پاساژها (مثلا در انقلاب) شاهد پله‌هایی هستیم که جدا می‌توانند خطرناک باشند و موجب سقوط افراد شوند.

از طرفی تجربه کلان‌شهرهای صنعتی نشان داده است که در صورتی که آسانسورها استاندارد باشند، استفاده از آسانسورهای استاندارد می‌تواند ایمن‌تر از استفاده از پله‌ها باشد و تاثیر موثری بر کاهش زانودردها داشته باشد.

در ایران، سرویس و نگهداری ماهانه آسانسور، بخشی از روند استانداردسازی وایمن‌سازی أسانسور تشخیص داده شده است. به موجب قانون، آسانسورها ماهانه باید سرویس شوند.

درباره استاندارد آسانسور و سرویس و نگهداری آسانسور این مقالات را مطالعه کنید:

انواع استاندارد آسانسور و نحوه اخذ آنها
تعمیر موردی آسانسور یا سرویس ماهانه آسانسور؟ کدام به نفع شماست؟

از این رو، چنانچه آسانسور خود را ایمن و استاندارد کنید، استفاده از آسانسور به‌جای پله، اثرات مثبتی بر سلامت و ایمنی افراد خواهد داشت.

نظر شما چیست؟ کدام را ترجیح می‌دهید؟ راه پله یا آسانسور؟