مدیر ساختمان عزیز، آیا آسانسور شما استاندارد است؟

آسانسور مثل هر دستگاهی نیاز به استانداردهای خاص خود را دارد. تقریبا از سال 83 استانداردسازی آسانسور اجباری شد. ممکن است این سوال‌ها برای شما مطرح باشد:

• آیا استاندارد اولیه آسانسور برای استاندارد دانستن آسانسور کافی است؟
• در صورت بروز حادثه برای یک آسانسور غیراستاندارد چه کسی مسئول است؟
• ‌ آیا قانون مدونی برای استاندارد آسانسور وجود دارد؟
• آیا می‌دانید که در سال‌های گذشته با آمار قابل‌توجه حوادث آسانسور مواجه بوده‌ایم؟

مسئولیت مدیران ساختمان و مالکین در قبال آسانسورها چیست؟

از سال 1382 استاندارد آسانسور اجباری اعلام شد. پس از این تاریخ، به‌کارگیری از آسانسورها فقط با داشتن تائیدیه استاندارد آسانسور مجاز است. سازمان استاندارد ملی با شهرداری‌های استان‌ها همکاری کرده‌اند تا پایان‌کار ساختمان‌ها تنها با صدور تائیدیه ایمنی آسانسور ساختمان‌ها توسط «اداره کل استاندارد کشور» مجاز باشد.

بدین ترتیب، مالکان باید برای نصب آسانسور در ساختمان‌ها تائیدیه اداره کل استانداردها را داشته باشند و مدیران دستگاه‌های اجرایی، مالکان و مدیران مجتمع‌های مسکونی و تجاری، طبق قانون، موظف به ایمن‌سازی و استانداردسازی آسانسورهای مجموعه‌های متبوع خود هستند.

مدت اعتبار تائیدیه‌‌ها و گواهی‌های استاندارد

گفتنی‌ست که براساس بند ۲۲- ۱۰-۲ و ۲۲- ۲- ۶  مبحث مقررات ملی ساختمان، مدیران و مالکان ساختمان‌ها در ارتباط با ایمن‌سازی و اخذ تائیدیه‌های موردنیاز سیستم‌ها و تجهیزات منسوب‌شده مکلف‌اند که با توجه به ماهیت آسانسورها (و پله‌های برقی) برای حصول اطمینان از عملکرد مناسب و داشتن ایمنی کافی در دوره بهره‌برداری، با انجام سرویس‌های ماهانه و سالانه آسانسور اقدام کنند.

گواهی‌نامه و تائیدیه‌های ایمنی و عمکرد صادرشده توسط سازمان ملّی استاندارد به شرط انجام سرویس‌های ماهانه توسط نصابانِ مجاز، دارای اعتبار یکساله بوده و پس از آن نیاز به بازرسی مجدد و اخذ تائیدیه‌ سرویس‌های ماهانه توسط نصابان مجاز است.

مدیران و مالکان آپارتمان‌ها به استناد مبحث ۲۲-۲- ۶ مقررات ملّی ساختمان موظف‌اند، ضمن عقد قرارداد سرویس و نگهداری ماهانه با شرکت‌های نصاب در مورد بهره‌گیری از خدمات شرکت‌های بازرسی واجد صلاحیت از سازمان ملی استاندارد ایران برای انجام بازرسی ادواری (سالانه) و اخذ تاییدیه ایمنی و عملکرد اقدام کنند. گواهینامه‌ها و تاییدیه‌های ایمنی و عملکرد صادرشده از سوی سازمان ملی استاندارد، به شرط انجام سرویس‌های ماهانه ازجانب نصابان مجاز، دارای اعتبار یکساله‌اند و بعد از یکسال، نیاز به بازرسی مجدد و اخذ تائیدیه‌های سرویس‌های ماهانه ازجانب نصابان و سرویس‌دهندگان مجاز است.

چه کسی مسئول بروز حوادث آسانسورهاست؟

مقصرین حوادث آسانسور را می‌توان در چهار دستة کلی گنجاند. توجه شود که اینکه کدام‌یک از این دسته‌ها مقصر بروز حادثه هستند توسط کارشناسان قضایی (و در صورت بیمه بودن آسانسور) توسط کارشناس بیمه صورت می‌گیرد. این چهار دسته عبارت‌اند از:

یک- مدیر یا مدیران ساختمان، مالک ساختمان، یا بهره‌بردار آسانسور

در صورت بروز هرگونه حادثه احتمالی در آسانسورهايی که فاقد تائیدیه ایمنی هستند، مسئولیت متوجه مالکان و مدیران ساختمان است.

دوم- تکنسین و شرکت طرف قرارداد سرویس و نگهداری آسانسور

در مواردی که مالکان و مدیران ساختمان اقدامات لازم را جهت حفظ ایمنی آسانسور انجام داده‌ باشد، ممکن است که مسئولیت بروز حادثه متوجه تکنسین یا شرکت طرف قرارداد آسانسور باشد.

سوم- سازنده آسانسور (یا قطعات آن)، شرکت تائیدکننده و استاندارد آسانسور و ناظر استاندارد آسانسور

منطقاً در مواردی ممکن است قصور از سازندگان آسانسور یا قطعات آن و یا افراد و شرکت‌های ناظر بر استاندارد آسانسور باشد.

چهارم- شخص استفاده‌کننده از آسانسور

در حوادثی ممکن است که فرد استفاده‌کننده از آسانسور نکات ایمنی لازم را رعایت نکرده باشد (مثلاً استفاده از آسانسوری که خرابی آن اعلام شده است).

قصور هرکدام از دسته‌های فوق ممکن است موجب خسارات جانی و مالی شود و برحسب تشخیص کارشناسان، هرکدام از این افراد ممکن است مقصر و مسئول بروز حادثه تشخیص داده شوند. ممکن است میزان تقصیر افراد به‌صورت درصدی و ترکیبی نیز باشد.  هریک از مقصرین باید بر اساس قوانین، جبران خسارت جانی و مالی را به‌عهده بگیرند.

مقصر یا مقصرین حادثه در صورت داشتن بیمه‌‌‌نامه متناسب و معتبر می‌توانند از شرکت بیمه خسارت بگیرند.

اقدامات و وظایف مدیر یا مدیران ساختمان درخصوص استانداردسازی آسانسور 

پیش‌تر گفتیم که طبق مقررات، تمام اقدامات مدیر یا مدیران باید در جهت حفظ ساختمان از هرگونه آسیب و خرابی و انجام امور جاری مربوط به آن باشد. البته برای اداره امور ساختمان، مدیر یا مدیران ساختمان، تابع تصمیمات مجمع عمومی مالکین ساختمان هستند.

 بدیهی است چنانچه اقدامی برای تعمیر و نگهداری دوره‌ای آسانسور صورت نگیرد، در صورت بروز حادثه، مسئولیت به عهده مدیر یا مدیران ساختمان است.

ازجمله اقداماتی که مدیران ساختمان برای استاندارسازی و ایمنی آسانسور انجام می‌دهند عبارت‌اند از

الف) اختصاص بودجه مناسبی برای هزینه‌های مودنیاز استانداردسازی آسانسور را به موافقت مالکان برسانند؛

ب) شرکت آسانسور معتبر و دارای صلاحیت فنی‌ای را برای انجام استانداردسازی، ایمن‌سازی، و نگهداری و سرویس دوره‌ای آسانسور به‌کار بگیرند.

ج) به‌طور سالانه، جهت درخواست بازرسی آسانسورهای قدیمی و مشخص شدن لیست عدم تطابق استانداردها از طریق شرکت‌های معتبر اقدام کنند.

د ) بعد از استانداردسازی، اقدام به بیمه آسانسور کنند.

بیمه آسانسور

معمولا برای قرارداد بیمه آسانسور با شرکت‌های بیمه، چنانچه آسانسور تازه نصب شده باشد و گواهی‌نامه استاندارد برای آن اخذ گردیده باشد، الزامی به ارائه قرارداد تعمیر و نگهداری وجود ندارد؛ هرچند که این امر بسته به رویکرد شرکت بیمه است.

اما برای آسانسورهایی که بیش از یک‌سال از زمان نصب آنها می‌گذرد، بیشتر شرکت‌ها پرداخت خسارت را منوط به قرارداد سرویس و نگهداری ماهانه آسانسور انجام می‌دهند.

ناگفته پیداست که رویکرد اکثر شرکت‌های بیمه  واداشتن بیمه‌گذار به حفاظت معمول از مال خود است؛ ازاین‌رو لازم است قبل از بیمه، قرارداد سالاانه و یا ماهاانه با شرکت‌های سرویس و نگهداری آسانسور داشته باشید.

آیا در امان هستید؟

بسیاری از آسانسورهای ساختمان‌ها و برج‌های قدیمی، مانند مجموعه‎‌های آتی‌ساز و اکباتان در تهران، پیش از اجباری شدن استاندارد آسانسورها نصب شده‌اند. با توجه به مقررات ساختمان و مسئولیت‌های مدیران ساختمان، مدیران باید برای در امان بودن جان و مال ساکنان ساختمان و در امان بودن خودشان از عواقب قانونی بروز حوادث احتمالی آسانسور، استانداردسازی آسانسورها، سرویس و نگهداری آسانسور و اطمینان از حفظ تمامی نکات ایمنی را جدی بگیرند.

اگر بازهم احساس می‌کنید که به اطلاعات بیشتری درباره استاندارد آسانسور نیاز دارید، این جامع‌ترین مقاله در خصوص استاندارد آسانسور است:‌

استاندارد آسانسور، هرچه لازم است بدانید