ریل آسانسور قطعه فلزی است با مقطع T شکل و از جنس فولاد ST-37 است و یکی از اجزای آسانسور است که برای هدایت و امنیت آسانسور اهمیت به‌سزایی دارد، وظیفه اصلی ریل آسانسور هدایت کابین و کادر وزنه آسانسور در مسیر صاف و مستقیم درون چاه آسانسور و جلوگیری از منحرف شدن کابین آسانسور و کادر وزنه است؛ ریل آسانسور به‌صورت عمودی به بدنه چاه آسانسور محکم می‌شود و به‌وسیله قطعات مخصوص روی هم سوار می‌شوند، ریل آسانسور علاوه بر وظیفه هدایت آسانسور و کادر وزنه وظایف دیگری نیز بر عهده دارد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
وظایف ریل آسانسور
همانطور که قبلا نیز اشاره شد وظیفه اصلی ریل آسانسور هدایت آسانسور و کادر وزنه در چاه آسانسور است، از دیگر وظایف ریل آسانسور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ارتعاشات افقی را به کمترین تعداد موجود می‌رساند
- مقاومت در برایر نیرو‌های خارج از مرکز که باعث نوسان کابین می‌شود
- متوقف کردن کابین آسانسور در زمان پاراشوت
همانطور که اشاره شد یکی دیگر از وظایف مهم ریل آسانسور توقف آسانسور در زمان پاراشوت یا همان ترمز اضطراری آسانسور است به همین خاطر ریل آسانسور باید از مقاومت کافی برخوردار باشد تا در زمان پاراشوت ریل کج نشده و توان متوقف کردن آسانسور را داشته باشد.
رایج‌ترین و بهینه‌ترین طول برای ریل آسانسور 5 متر است اما در بعضی از موارد که وزن ریل آسانسور سنگین بوده از ریل‌هایی با طول 3 متر استفاده می‌شود، استفاده از ریل‌های آسانسور با طول 5 متر باعث می‌شود که چک کردن پارامتر‌هایی که در صاف بودن ریل آسانسور موثر است آسان‌تر شود، ریل‌های آسانسور معمولا با ضخامت‌های متفاوت تولید می‌شود که رایج ترین آنها 4 سایز T5،T9،T16،T125 است که با توجه به سرعت ظرفیت ارتفاع آسانسور انتخاب و نصب می‌شوند.
چگونه ریل آسانسور مناسب را انتخاب کنیم؟
ریل آسانسور باید به‌گونه‌ای انتخاب شود که تحت تاثیر نیروی وارده به آن از کمترین پیجش و کمانش برخوردار شود و دارای سطحی کاملا مسطح و صاف بر روری تیغه باشد، یکی دیگر از موارد بسیار مهم برای انتخاب ریل آسانسور مناسب بودن ظرفیت، سرعت و ارتفاع آسانسور با ضخامت ریل آسانسور است:
ریل آسانسور T5: ارتفاع چاه آسانسور کمتر از 15 مترـ ظرفیت آسانسور حداکثر 4 نفرـ سرعت آسانسور حداکثر 1 متر برثانیه.
ریل آسانسور T9: ارتفاع چاه آسانسور کمتر از 30 مترـ ظرفیت آسانسور حداکثر 7 نفرـ سرعت آسانسور حداکثر 1.2 متر برثانیه.
ریل آسانسور T16: ارتفاع چاه آسانسور بین 30 تا 50 مترـ ظرفیت آسانسور حداکثر 12 نفرـ سرعت آسانسور حداکثر 1.6 متر برثانیه.
ریل آسانسور T125: ارتفاع چاه آسانسور بیشتر از 50 مترـ ظرفیت آسانسور بالای 12 نفرـ سرعت آسانسور بیشتر از 1.6 متر برثانیه.
چگونه ریل آسانسور را نصب می کنند؟
جهت نصب صحیح ریل های آسانسور، ابتدا باید چاه آسانسور شاقول شده و اندازه مناسب آن مطابق با نقشه های طراحی شده تعیین و مشخص شود.
در ابتدا و انتهای هر ریل 4 سوراخ جهت اتصال به یکدیگر وجود دارد؛ 2 ریل توسط یک صفحه و 8 پیچ به یکدیگر متصل می‌شوند؛ جوشکاری ریل‌ها به یکدیگر یا براکت به ساختمان، ممنوع است ریل‌های راهنما به گونه‌ای باید به براکت‌ها محکم شوند که اگر ساختمان نشست کرد فاصله ایجاد شده قابل جبران باشد ریل‌ها در محل اتصال به یکدیگر باید در یک راستا قرار داشته باشند و جلو یا عقب نباشند اگر به این صورت باشد باید آنها را صاف کرد.
در صورتی که در مرحله نصب ریل خطا بیش از ۱ میلی متر باشد در نهایت کیفیت حرکت پایین خواهد بود؛ این موضوع با سرعت آسانسور نسبت مستقیم دارد بدین معنی که هر چه سرعت آسانسور بیشتر باشد باید دقت در نصب ریل اسانسور بیشتر شود. بطور مثال خطای نصب ریل تا حدود ۲ میلی متر در سرعت های زیر 0.۶ متر بر ثانیه نامحسوس و در سرعت ۱ متر بر ثانیه خطای آن قابل حس بوده و در سرعت بیش از ۱٫۲ متر بر ثانیه برای مسافرین آسانسور نگران کننده خواهد بود.
در پایان باید به این نکته اشاره کرد که در حالت عادی ریل‌ها نیروی زیادی را تحمل نمی‌کنند زمانی که پاراشوت فعال می‌شود فشار زیادی به ریل‌ها وارد می‌شود که می‌تواند آن را خم کند. در صورتی که ریل مناسب انتخاب نکرده باشید یا فاصله بین براکت‌ها مناسب نباشد پیچش در جهت افقی ایجاد می‌شود.
