کارهای اجرائی کارفرما هنگام اجرای آسانسور در ساختمان
مرحله اول) آماده سازی کف چاله آسانسور :
الف : جهت نصب آسانسور ارتفاع مورد نیاز از کف چاله تا سطح کف سازی شده اولین توقف آسانسور قبل از بتون ریزی کف چاله حداقل باید ۱۹۰ cm باشد.
ب: در زمان بتون ریزی کف چاله با عنایت به نقشه سکوهای ضربه گیر زیر کابین و زیر قاب وزنه تعادل ۱۰ cm بتون مگر و ۳۰ cm آرماتوربندی و بتون ریزی می شود و ارتفاع باقیمانده نباید کمتر از ۱۵۰ آرماتوربندی و بتون ریزی می شود و ارتفاع باقیمانده نباید کمتر از ۱۵۰cm شود.
این فضا جهت نصب قطعات آسانسور شامل بافرها (ضربه گیرها ) ، لوازم گاورنر سقوط ، محل عبور یوک و سینی کابین و استقرار سکوی ضربه گیر خواهد بود .
در این محل فضای خالی ای وجود خواهد داشت که تقریبا مربعی به ابعاد ۶۰*۵۰*۱۰۰سانتی متر مربع را می سازد که به این فضا اصطلاحا می گویند.
ج: جهت اجرای سکوهای ضربه گیر طبق نقشه های اجرایی، آرماتورهای انتظار جهت سکوهای ضربه گیر در فونداسیون مذکور پیش بینی می شود.
هنگامی که سرویس کار آسانسور جهت سرویسهای دوره ای نگهداری و یا تعمیرات به چاله آسانسور مراجعه می نماید اگر به طور اتفاقی آسانسور حرکت نماید، سرویسکار می تواند از فضای جان پناه جهت نجات جان خود استفاده نماید.
در مورد ساختمانهای قدیمی که فضای لازم را ندارند جهت پیشگیری بهتر است قبل از ورود سرویسکار به چاله آسانسور از یک سکوی پر تابل فلزی استفاده گردد.
نکته مهم: در این مرحله پیش بینی چاه ارت ضروری است.
جهت چاه ارت (Earth) تا رسیدن به رطوبت لازم زمینی، و وصل کردن سیم مربوطه، می توان از چاه اصلی ساختمان جهت ایجاد چاه ارت استفاده نمود و چنانچه این چاه پیش بینی نشده است، در محل مناسب و نزدیک به آسانسور چاهی به عمق حداقل ۸/۳ متر ایجاد کرد تا به رطوبت زمینی رسید سپس مواد ذیل را
- نمک ۳۳%
- زغال ۳۳%
- پتاسیم ۳۳%
- سیم مسی بدون روکش به متراژ مناسب جهت محل مورد انتقال
- میله مسی و صفحه مسی ( در بازار به صورت یک مجموعه وجود دارد)
طبق دستورالعمل در چاه حفر شده قرار داده و روی آن را می پوشانیم.
تراول یا کورس در آسانسور چیست؟
کل مسیر کابین از بالا تا پایین را تراول یا کورس حرکت آسانسور مینامند. در زیر کورس حرکت گودالی به عمق ۱۹۰ باید باشد که به آن پیت یا چاله آسانسور میگویند.
مرحله دوم) تهیه نقشه :
چناچه ساختمان در حال احداث می باشد و دسترسی دقیق به ابعاد مورد نیاز چاهک میسر نباشد، نقشه های زیر لازم است
- پلان تیپ طبقات شامل پارکینگ – زیر زمین – همکف و طبقات در محل نصب آسانسور
- مقطع از چاهک آسانسور با ذکر اندازه های کامل از کف چاله آسانسور تا زیر سقف موتورخانه
- پلان پشت بام ساختمان در محدوده چاهک آسانسور به منظور بررسی تأسیسات و تجهیزات احتمالی موجود در اطراف چاهک به شرکت طرف قرارداد ارائه شود
مرحله سوم) بتون ریزی کف چاهک:
همانطوریکه در مرحله ۱ اشاره شده پس از تکمیل مدارک مورد نیاز (در مرحله ۲) با توجه به شرایط ساختمان و نوع آسانسور طرح اجرایی بتون ریزی کف چاهک به شرح ذیل به کارفرما ارائه خواهد شد.
بتون مگر ۱۰ سانتیمتر
بتون آرمه کف و آرماتور بندی ۳۰ سانتیمتر
مرحله چهارم ) عملیات آهن کشی( سازه فلزی) چاهک آسانسور:
آهن کشی عبارت است از سازه فلزی در داخل چاهک آسانسور جهت استقرار براکت های مورد نیاز ریل های کابین و ریل های وزنه بر اساس نقشه طراحی شده توسط فروشنده آسانسور که بشرح زیر می باشد:
- تهیه نقشه اجرایی آهن کشی کامل چاهک
- تهیه لیست آهن آلات مورد نیاز
- نصب داربست فلزی مناسب جهت اجرای آهن کشی
- انجام آهن کشی با نظارت نماینده فنی شرکت فروشنده یا دستگاه نظارت ساختمان
- اجرای ضد زنگ آهن آلات پس از صدور گواهی انجام کار آهن کشی
مرحله پنجم )دیوارکشی اطراف چاهک (در صورتیکه قبل از آهن کشی انجام نشده باشد)
الف : سه طرف چاهک (سمت راست – روبرو – سمت چپ) می بایستی بوسیله دیوارکشی از کف تمام شده اولین توقف تا اطاقک موتورخانه بر روی پشت بام اجرا گردد.
ممکن است دیوارکشی با یکی از روش های زیر برحسب شرایط ساختمان انجام پذیرد:
ورق کشی: که به تناسب فضا از ورق های فلزی _ یا پانل های گچی استفاده می شود
رابیس بندی: با استفاده از تورهای فلزی مخصوص و اندود کاری روی آن
آجر کشی
ب: انجام اندود دیوار از طرف داخل چاهک بوسیله سیمان – یا خاک و گچ
توضیح:
اگر عملیات کلاف بندی آهن کشی در پشت ستونها و در داخل دیوار قرار می گیرد می بایستی در محل نصب براکت ها بر روی کلافهای افقی فضای خالی مناسب پیش بینی شود تا از تخریب بعدی جلوگیری شود.
جهت اجرای مناسب مورد فوق بر اساس نقشه های درب و ریل که توسط فروشنده آسانسور تهیه می شود امکان پذیر خواهد بود.
در این مرحله اجرای روشنایی داخل چاهک طبق دستورالعمل مربوطه باید انجام شود.
مرحله ششم)ایجاد موتورخانه:
اتاق موتورخانه بر حسب ابعاد و نقشه اجرایی فروشنده اجرا می گرددو رعایت ابعاد و اندازه های زیر الزامی است:
- ارتفاع از روی کف تمام شده آخرین توقف تا زیر سقف اطاق موتورخانه حداقل نباید کمتر از ۶ متر باشد.
- اتاق موتورخانه باید درب با عرض ورودی حداقل ۸۰cm داشته باشد.
- اتاق موتورخانه باید دارای پنجره جهت تهویه باشد.
- نصب هواکش مناسب در موتورخانه (حداقل با فن ۲۵۰ CFM )
- نصب قلاب فلزی در بالای چاهک آسانسور روی سقف موتورخانه مناسب برای حداقل ۲۰۰۰ kg وزن
- فضای موتورخانه همیشه باید دمای مناسب داشته باشد (بین ۵ الی ۴۰ درجه سانتیگراد)
- نصب کپسول آتش نشانی
- نصب تابلو برق سه فاز طبق مشخصات مورد تأیید شرکت فروشنده آسانسور در موتورخانه
- اجرای کابل کشی برق سه فاز تا موتورخانه جهت نصب به تابلو برق سه فاز
- چنانچه دو آسانسور در کنار هم قرار دارند باید دریچه ای (Trap Door)به ابعاد حداقل ۸۰×۱۰۰ cm در سقف موتورخانه (بالای فضای مقابل درب ورودی آسانسور در طبقه آخر ) تعبیه گردد.
- زیر سقف چاهک در موتورخانه آسانسورهای دوبله دریچه ای به ابعاد ۶۰۰×۵۰۰cm برای هر آسانسور تعبیه گردد.
اورهد چاهک آسانسور:
فاصله کف بالاترین طبقه تا زیر سقف چاه آسانسور را اورهد می نامند .
در طبقه آخر که محل استقرار آخرین درب آسانسور میباشد فاصله اورهد(طاق بالای چاله آسانسور) تا کف طبقه آخر حداقل به فاصله ای به ارتفاع۳۸۰ سانتیمتر دارد.
یعنی به صورت ساده تر از کف طبقه آخر تا طاقی که بتون ریزی میشود و موتور آسانسور بر روی آن قرار می گیرد به ارتفاع۳۸۰ سانتیمتر نیاز دارد.البته سازندگان آسانسور یا ساختمان سازهای محترم به طور متوسط این ارتفاع را بین اعداد ۳۸۰ تا ۴۰۰ سانتیمتر در نظر می گیرند.
این ارتفاع نیز فضای جان پناهی برای سرویس کار آسانسور که بر روی کابین کار می کند ایجاد مینماید.
و همچنین خود کابین نیز دارای لوازم و قطعاتی است که از اتاقک کابین بلندتر بوده و نیاز به این فضا دارد.
مرحله هفتم) دورچینی درب طبقات:
بعد از اتمام نصب ریل و درب و کنترل نهایی عملیات توسط عوامل فنی و تأیید آن باید موارد ذیل انجام شود:
- اجرای دیوار چینی دور دربها بوسیله آجر یا بلوک یا پوشش های فلزی
- پوشش به هر صورتیکه انجام می شود نبایستی از لبه داخلی دربها در سمت چاهک تجاوز نماید و حداقل باید با لبه چهارچوب دربها همسطح باشد
مرحله هشتم) اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز:
همانطوریکه در بند ۸و۹ مرحله ۶ آمده است اجرای کابل کشی و نصب تابلو برق سه فاز از اولویت خاصی برخوردار می باشد و لذا به شرح ذیل باید اقدام گردد:
- نصب کابل برق سه فاز از محل نصب کنتور تا موتورخانه آسانسور
- نصب سیم ارت (Earth)
- چنانچه فاصله کنتور تا محل نصب تابلو برق سه فاز بیش از اندازه های استاندارد می باشد باید محاسبه شده در سایز کابل تغییرات لحاظ گردد.
- در فاصله های استاندارد از کابل ۵×۱۶ mm برای آسانسورهای ۸ و ۱۳ نفره و از کابل ۵×۱۰ mm جهت آسانسورهای ۴و۶ نفره استفاده می گردد.
تجهیزات لازم که باید در تابلو برق سه فاز تعبیه گردد:
- سه عدد فیوز ۲۵ A برای آسانسورهای ۴و۶ نفره
- سه عدد فیوز ۵۰ A برای آسانسورهای ۸و۱۳ نفره و باری
- کلید گردان ۶۳ A
- سه عدد چراغ زیگنال
- نصب پریز و فیوز مینیاتوری جهت روشنایی موتورخانه – روشنایی داخل چاهک و فن موتورخانه
- تعبیه ترموستات جهت تنظیم دمای موتورخانه و فن
مدار فرمان:
مدار فرمان آسانسور از ۳ قسمت تشکیل شده:
- مدار قدرت(۳۸۰ولت)
- مدارفرمان (۹۰ تا ۲۲۰ ولت)
- مدار فرمان لو ولتاژ(بین ۵ولت تا ۳۰ ولت).
مدار ۳۸۰ ولت ما وظیفه به حرکت در آوردن موتور آسانسور را به عهده دارد.این مدار بسته به نوع آسانسور (قدیمی ۱ سرعته)۲ عدد کنتاکتور. (جدید ۲ سرعته) ۴ کنتاکتور ویا نوع جدید آن که دارای کنترل دور موتور میباشد از ۲ یا ۳ کنتاکتور استفاده میکند.در برخی از آسانسورهای قدیمی با درب اتوماتیک موتور درب نیز که به موتور سر درب معروف شده از ولتاژ ۳۸۰ استفاده میکند.
مدار ۹۰ تا ۲۲۰ ولت که وظیفه فعال کردن کنتاکتورها ، چراغ های داخل کابین،فن داخل کابین ، سیستم درب بازکن اتوماتیک(کمان درب بازکن)، ترمز آسانسور و…… را به عهده دارد.
مدار ۵ تا ۳۰ ولت که مدار اصلی را تشکیل میدهد.این مدار شامل مدارهای شناسایی ،شستی های داخل کابین و شستی های طبقات ، مدارات اعلان طبقات ( صوتی و یا تصویری)و سیستم های ایمنی و…….میباشد.
مرحله نهم)بتون ریزی سقف چاهک:
بعد از اتمام عملیات نصب درب و ریل و صدور تأییدیه عملیات توسط فروشنده آسانسور باید طبق مشخصات فنی محل نصب ریلها نسبت به اجرای قالب گذاری آرماتور بندی و بتون ریزی اقدام گردد.
زمان لازم جهت استحکام بتون حدود ۱۵ روز می باشد.
ضمناً مقدار نیروی وارده به سقف بتونی چاهک آسانسور (نیروی دینامیکی Dynamic ) بشرح زیر می باشد:
آسانسور ۴ نفره حدود ۳۰۰۰ کیلوگرم
آسانسور ۶ نفره حدود ۳۲۰۰ کیلوگرم
آسانسور ۸ نفره حدود ۳۸۵۰ کیلوگرم
آسانسور ۱۵ نفره حدود ۶۲۰۰ کیلوگرم
رعایت موارد ایمنی:
در تمامی دوره نصب آسانسور به جهت وجود پرتگاه در مقابل فضای دربهای آسانسور نصب حفاظ ایمنی مقابل دربها و فضاهایی که حالت پرتگاه دارند الزامی است و باید با نصب تابلوهای احتیاط و هشدار از بروز هر گونه حادثه ای جلوگیری نمود.
تعهدات فروشنده آسانسور
- ارائه کپی پروانه طراحی و مونتاژ آسانسور معتبر از سازمان صمت، و درصورت انقضاء ارائه گواهی تمدید پروانه مذکور که جزء لاینفک قرارداد می باشد.
- ارائه کپی کارت عضویت سندیکای محترم صنایع آسانسور و پله برقی ایران و صنایع وابسته یا تشکل و انجمن های موازی رسمی مربوطه به همان سال ، قبل عقد قرارداد.
- ارائه چک ، سفته یا ضمانتامه معتبر بانکی پس از هر دریافت به میزان ۱۲۵% مبلغ پرداخت شده توسط خریدار.
- فروشنده موظف است، نسبت به اعزام به موقع نیروی متخصص جهت انجام وظایف تعهدات خرید اقدام نموده و حداکثر ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ دریافت پیش پرداخت و نقشه های اجرایی چاه و موتورخانه (as built) کلیه نقشه های اجرائی بالأخص نقشه مربوط به آماده سازی چاهک آسانسور را بر اساس جزئیات و مشخصات فنی آنها تهیه و تسلیم خریدار نماید.
- فروشنده موظف است که قطعات و تجهیزات آسانسور مورد نظر را عیناً برابر صورت مشخصات فنی پیوست قرارداد در هر مرحله تهیه و تحویل خریدار نماید.
- گارانتی قطعات غیر مصرفی و تعمیر و تعویض آنها درصورت استفاده صحیح از آن قطعات و با وجود عقد قرارداد سرویس و نگهداری.
- پشتیبانی قطعات یدکی در زمان عقد قرارداد سرویس و نگهداری.
تعهدات خریدار آسانسور
- پرداخت به موقع طبق توافق صورت گرفته.
- در صورتیکه خریدار قصد ایجاد هرگونه تغییرات در مشخصات فنی قرارداد را داشته باشد با توافق فروشنده نسبت به پرداخت مابه التفاوت آن و افزوده شدن مدت قرارداد در قالب متمم قرارداد کتباً اقدام خواهد نمود که به صورت الحاقیه، ضمیمه قرارداد میگردد.
- تأمین کلیه آهن آلات (سازه فلزی – آرماتور سقف و کف چاه – پایه موتور- آهن آلات نصب دربها)
- اجرای کلیه عملیات ساختمانی، شامل آهن کشی، نصب داربست مورد نیاز داخل چاهک و عملیاتی از قبیل بتن ریزی سقف و فونداسیون کف چاهک ، دورچینی درب طبقات, ایجاد حفره های لازم در سنگ نما برای نصب شستی طبقات و نشان دهنده سردرب آن (درصورت وجود) ، پوشش پلاسترسفید ، آماده سازی چاهک و موتورخانه ، پر کردن منافذ موجود در چاه کلیه عملیات ساختمانی مشابه دیگر که شفاهاً و طی نامه جداگانه ای بعد از نصب درب و ریل توسط شرکت نصاب به خریدار اعلام می گردد، بر عهده خریدار می باشد.( طبق مبحث پانزدهم مقررات ملی ساختمان و استاندارد ملی آسانسور ۶۳۰۳)
- نصب حفاظ مناسب در مقابل فضای باز درب های آسانسور(چاه) که حالت پرتگاه را داشته و نصب تابلو علائم هشداردهنده و عدم استفاده از چاه به منظور دیگر و رعایت مقررات ایمنی کار در کارگاههای ساختمانی مصوب وزارت کار و اموراجتماعی جهت جلوگیری از بروز هر گونه حادثه برای افراد غیر پرسنل نصب.
- خریدار موظف است پس از ارسال نقشه های اجرائی ، حداکثر ظرف مدت ۳ روز بررسی های مربوطه را روی نقشه ها انجام داده و در صورت تائید یا نیاز به انجام اصلاحات ، مراتب را کتبا” به همراه یک نسخه از نقشه های واصله به فروشنده عودت داده ، تا فروشنده بتواند اقدامات اصلاحی موضوع قرارداد را انجام دهد.
- هزینه حمل و نقل اقلام ارسالی به محل کارگاه خریدار.
- همکاری جهت تخلیه تجهیزات توسط پرسنل خریدار و حمل آنها به مکانی مطمئن ، قفل دار و حفظ و حراست از اجناس موجود و ابزارهای پیمانکار تا پایان عملیات نصب آسانسور.
- اقلام آسانسور ارسالی و نصب شده تا پایان تسویه نهایی قرارداد در رهن شرکت فروشنده و به عنوان امانت نزد خریدار باقی خواهند ماند و در صورت عدم پرداخت تسویه کامل قرارداد، خریدار حق بهره برداری از آن را نخواهد داشت و فروشنده مجاز است آسانسور را خاموش نماید.در صورت تأخیر در تسویه حساب با فروشنده ، خریدار به ازاء هر ماه تأخیر بابت تسویه حساب، معادل ۱۰% مبلغ بدهی را به عنوان جریمه محاسبه با افزون به مانده دیون خود متعهد به پرداخت آن خواهد بود.
- رفع تمام معایب ساختمانی جهت اخذ گواهی استاندارد، در طول عملیات نصب و پس از راه اندازی آسانسور از تعهدات خریدار میباشد چنانچه ایشان حداکثر ظرف مدت پانزده روز نسبت به رفع معایب ساختمانی اقدام ننماید، متعهد به پرداخت کامل و تسویه حساب نهایی خواهد بود.شایان ذکر است این تسویه به منزله پایان تعهدات فروشنده نمی باشد، و فروشنده همچنان متعهد میگردد که پس از رفع معایب ساختمانی جهت حضور کارشناس اداره بازرسی و اخذ گواهی کیفیت و استاندارد اقدام نماید.
- تهیه و انتقال کابل برق ۳ فاز شبکه و سیم ارت تا موتورخانه آسانسور و برق قابل استفاده برای جوشکاری در هر طبقه.
- تهیه و نصب تابلو برق سه فاز مناسب طبق دستورالعمل استاندارد در موتورخانه آسانسور و کابل انتقال برق آن به تابلو فرمان.
- تأمین روشنایی داخل چاه آسانسور و کلیدهای تبدیل مربوطه در موتورخانه آسانسور ، طبقه همکف و همچنین پریز برق ارت دار در دیواره چاهک آسانسور طبقه همکف طبق استاندارد ۶۳۰۳٫
- پوشش مناسب دربها و ریل ها جهت محافظت قبل از عملیات دیوارچینی چاه آسانسور.
- تهیه و نصب منو ریل یا قلاب سقف مناسب موتورخانه آسانسور
- تهیه و نصب پریزها و روشنایی موتورخانه آسانسور ( حداقل ۲۰۰ لوکس )
- تخصیص و تحویل انبار دارای قفل به پیمانکار نصب به منظور نگهداری لوازم و قطعات آسانسور در مدت اجرای قرارداد ، مسئولیت حفظ و نگهداری تجهیزات فوق در محل پروژه برعهده کارفرما می باشد.
- در نظر گرفتن چاه ارت جداگانه طبق استاندارد و اتصال آن به آهنکشی سازه آسانسور.
- پرداخت هزینه های بازرسی ، جهت اخذ گواهی کیفیت و استاندارد مطابق با مصوبه سال پایان قرارداد.
- پرداخت عوارض و مالیات بر ارزش افزوده مطابق با مصوبه هیئت وزیران در سال پایان قرارداد.
